O opštini Čoka

Opština Čoka nalazi se na levoj obali reke Tise u severnom delu Autonomne Pokrajine Vojvodine u Srbiji. Od Beograda udaljena 180 km, 100 km od Novog Sada, 105 km od Temišvara i 60 km od Segedina (Mađarska).

Slika 1. Položaj opštine Čoka

Na severu se graniči sa Novim Kneževcem, Sentom na zapadu i Adom na jugozapadu, na istoku sa Kikindi i državnom granicom sa Rumunijom. Teritorija opštine ima površinu od 321 km2.

Opština Čoka ima sadašnji oblik od 1. septembra 1955. godine i obuhvata osam naselja: Čoka, Ostojićevo, Padej, Sanad, Jazovo, Vrbica, Crna Bara i Banatski Monoštor.

Slika 2. Opština Čoka - komponentna naselja

ISTORIJA

Banat, kao i čitava Panonska ravnica, naseljen je od praistorijskog doba, najverovatnije od bronzanog doba. Tokom vremena na ovoj teritoriji živeli su Goti, Huni, Avari, Tartari, Turci, Srbi, Mađari i Rumuni. Od svih ovih naroda možemo reći da su ostali samo Srbi i Mađari, koji su najstariji stanovnici. Ostatak naroda je nestao ili je bio raseljen, asimiliran ili došao kasnije, nakon povlačenja Turaka 1718.
Prva dokumentarna potvrda pod imenom Čoka datira još 1247. U to vrijeme, zbog močvare, naselja oko Čoke često su menjali svoj položaj, samo je ono ostalo, smešteno na višem, nepoplavnom zemljištu.

Od srednjeg veka Čoka je imala nekoliko vladara, koje su osvojili Huni i Turci. Tokom turske okupacije razvijena je trgovina, uvedeni su novi usevi poput kukuruza i stvoreni su komercijalni putevi.

1779.godine Čoka je bila dio Starog Banata, županije Torontal, u vlasništvu Lerinc Marcibana, koji je kupio ovaj lokalitet na prvoj otvorenoj aukciji u Beču sa iznosom od 95.500 forinti.

Počev od 1782. godine, u ovom delu Banata nastanjeni su Nemci, Mađari, Rumuni, Slovaci, Poljaci i drugi.

Prva škola osnovana je 1773. godine, sa nastavom na srpskom jeziku, a 1800. godine osnovana je još jedna škola sa nastavom mađarskog jezika.
Krajem devetnaestog veka, vlasnici su postali Artur braća i Carol Lederer, Čoka je dosegnula vrhunac ekonomskog razvoja pod njihovim rukovodstvom.

Posed braće Lederer broji 9500 jutara,na kojima se uzgaja šećerna repa, duvan, konoplja, sirak, povrće, vinova loza, žitarice i slično. Porodična kuća Lederer bila je jedna od najpoznatijih u Banatu i Jugoslavijiji. Takođe, braća su bila poznata po proizvodnji vina i cveća.

Zbog svetske ekonomske krize iz 1934. prodaja svinja je naglo pala, tako da je Lederer odlučio da izgradi klanicu, što je dovelo do razvoja mesne industrije, koja je već dugo poznata.

Sa okupacijom Banata od strane Nemaca 1941. godine, deo imanja u Čoki preuzeo je Hermann Gering i svu hrana koja je proizvedena na tom području.

Godine 1945. sva Ledererova imovina je konfiskovana, industrija je nacionalizovana, stari svet nestaje i pojavljuje se novi svet.

POPULACIJA

Prema popisu iz 2011. godine u selu Čoka živelo je 11.388 stanovnika, što je za 2444 lica manje u odnosu na popis iz 2002. godine.

Prema statističkim podacima iz 2014, broj stanovnika je 11.081. Uzroci ovog demografskog pada su niska stopa nataliteta i migracija mladih zbog trenutnih ekonomskih uslova.

Što se tiče etničke strukture, dominiraju Mađari (51,56%), zatim Srbi (37,63%), Romi (2,43%), Jugosloveni (1,64%), Slovaci (1,45%).
Iz političkih razloga, Poljaci koji uglavnom žive u Ostojićevu proglašeni su slovacima. Lokacije sa većinskim mađarskim stanovništvom su Banatski Monoštor, Vrbica, Jazovo, Padej i Čoka. Ostojićevo, Sanad ima većinsko srpsko stanovništvo, a Mađari čine većinu u Crnoj Bari.